Begeleiding kan de kwaliteit van het leven maar ook van het sterven positief beïnvloeden. Begeleiden betekent namelijk ondersteunend naast iemand staan. Als stervensbegeleider en verpleegkundige kan ik het mogelijk maken in 'n eigen vertrouwde, persoonlijke omgeving afscheid te nemen van het leven en mogelijk van dierbaren, en zij van jou.  Niet alleen bij het lijden aan een ziekte/aandoening waarbij de palliatieve fase niets meer kan bijdragen aan het lichamelijke en/of geestelijke welbevinden, of als er sprake is van fysieke gevolgen van een trauma zoals een ongeluk, of als de leeftijd is bereikt waardoor het lichaam fysiek op is, maar ook bij psychisch lijden. De laatste fase van het leven (willen) ingaan kan  meerdere oorzaken hebben.

In de laatste levensfase veranderen vaak behoeftes aan lichamelijk contact. Door middel van een aanraking, een massage of een daadwerkelijke schouder om op uit te huilen kan hier vorm aan gegeven worden. Ook wordt de lichaamstaal gelezen en is er geurbeleving van de lichamelijke conditie van het lichaam. Goede (diepgaande) gesprekken zijn tijdens het stervensproces van meerwaarde, evenals het luisterend oor, en het laten voelen van oprechte betrokkenheid en empathie.

Het verlichten van mogelijke aanwezige lichamelijke klachten en ongemakken, het bespreekbaar maken van gevoelens van angst en verdriet, het beantwoorden van vragen rondom leven en dood, en ondersteuning bieden aan naasten zijn enkele essentiële aspecten van stervensbegeleiding. Begeleiding en zorg die niet alleen van toepassing is bij fysiek lijden maar ook als er sprake is van psychisch lijden.

Op psychisch lijden en het daardoor willen ingaan van de laatste fase van het leven, lijkt nog bij velen een taboe te rusten. Het leven niet meer kunnen en/of willen dragen is echter een zeer persoonlijke kwestie. Deze is niet te vergelijken met die van iemand anders en er is geen maatstaf voor. 

Als het leven voor iemand voldoende is geweest of voltooid, kan het helpend zijn om specialistische begeleiding te ontvangen. Deze begeleiding en zorg kan dan gericht worden op ondersteuning bij o.a. het proces van versterven, of het proces van bewust stoppen met eten en drinken (BSTED).  Bij beide processen is het vanzelfsprekend dat alle aspecten van (verpleegkundige) zorg worden gewaarborgd met respect voor persoonlijke wensen, normen en waarden.

- Het proces van versterven:
Bij het bereiken van een hoge leeftijd, kan de behoefte aan inname van vocht en voeding verminderen omdat het lichaam het niet meer nodig heeft. Als er hierdoor daadwerkelijk steeds minder wordt gedronken en gegeten, is er sprake van natuurlijk versterven met als gevolg de dood.
Soms is deze vermindering van drinken en eten een bewuste keuze, soms een aanvaarding van een natuurlijk proces zonder een uitdrukkelijke wens tot overlijden.
Het verstervingsproces verloopt per persoon verschillend en is afhankelijk van de persoonlijke fysieke en/of mentale gesteldheid.
Het is belangrijk om wensen rondom het overlijden op papier vast te leggen en zorgverleners hiervan op de hoogte te brengen.

- Het proces van Bewust Stoppen met Eten en Drinken (BSTED):
Bewust stoppen met eten en drinken is een uiting van behoud van eigen regie bij het kiezen voor de dood. BSTED kan een alternatief zijn als je euthanasie wilt, maar niet aan de voorwaarden voldoet. Het kan ook zijn dat je zelf wilt bepalen wanneer je sterft. De reden om te kiezen voor het proces van BSTED is dan ook van zeer persoonlijke aard en het is een bewuste keuze.
De meeste mensen die bewust stoppen met eten en drinken gaan op een 'zachte' manier dood. Er is tijd om afscheid te nemen van naasten en andersom. Het is echter belangrijk om je goed te informeren en te zorgen voor begeleiding tijdens het proces.
Veel mensen die kiezen voor BSTED raken tijdens het proces in de war (krijgen een delier) waardoor ze niet meer zelf kunnen beslissen. Daarom is het van groot belang om op papier te zetten wie medische beslissingen voor jou mag nemen als je dit zelf niet meer kunt. Daarnaast is het belangrijk om een behandelverbod op te stellen om je leven te redden. Elke arts moet zich hieraan houden. En moet er beschreven staan dat je geen eten en drinken wil krijgen, ook niet als je in de war bent en erom vraagt. Uiteraard kun je, ook met een behandelverbod, altijd terug komen op je beslissing en weer gaan eten en drinken.
Iemand helpen bij het bewust stoppen met eten en drinken wordt niet gezien als hulp bij zelfdoding. Bewust stoppen met eten en drinken geeft een natuurlijke dood.
Bewust Stoppen met Eten en Drinken is een recht voor iedereen die wilsbekwaam is.

Als gediplomeerd stervensbegeleider, en verpleegkundige met veel ervaring bij het heengaan, ga ik graag met je in gesprek om vragen te beantwoorden en om te kijken hoe ik kan aansluiten bij persoonlijke wensen en behoeften zodat ook de begeleiding bij het afscheid nemen van het leven passend is.